هدف از انجام این پژوهش تعیین شیوع اختلال یادگیری غیرکلامی در دانش آموزان دختر بود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی و مقطعی بود و نمون ه ها شامل 354 دختر در پایه تحصیلی چهارم، پنجم، و ششم ابتدایی در شهر کرج بودند که به شیوه تصادفی طبقه ای نمونه برداری شد و با مقیاس ک متوان یهای یادگیری غیرکلامی کودکان (گلدشتاین، 2002)ارزیابی و از میان آنها، 13 نفر را، که نمره 30 و بالاتر در مقیاس به دست آوردند به عنوان افراد مشکوک به اختلال شناسایی کردیم. آ نها به مقیاس سومین ویرایش هوشی وکسلر کودکان (ولگر، 2002) پاسخ دادند و با توجه به کسب هوشبهر کلی 85 و بالاتر و اختلاف 10 نمره و بیشتر بین هوشبهر کلامی و عملی، 3 نفر از دانش آموزان دختر(1 نفر از هر پایه تحصیلی) تشخیص اختلال یادگیری غیرکلامی دریافت کردند. داد ه ها با استفاده از آزمون یومان-ویتنی تحلیل شد و نتایج نشان داد که میزان شیوع اختلال یادگیری غیرکلامی در دانش آموزان دختر % 85 / 0 است و بنابر شواهد پژوهش حاضر میتوان نتیجه گرفت با توجه به شیوع نسبتا بالای اختلال یادگیری غیرکلامی در دانش آموزان دبستانی میتوان با اجرای برنام ه های مداخل های بهنگام از مشکل تحصیلی، رفتاری و شغلی آنها در سا لهای آتی جلوگیری کرد.

هدف پژوهش حاضر، ساخت، اعتباریابی و رواسازی مقیاس تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی بود. روش پژوهش، توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری اول پژوهش، شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسر دوره ابتدایی شهرستان های استان البرز است که درسال تحصیلی 97-1396مشغول به تحصیل بودندو جامعه آماری دوم، شامل کلیه دانش آموزان دختر و پسردوره ابتدایی شهرستان های استان البرز است که درسال تحصیلی 97-1396 در مراکز آموزش و توانبخشی مشکلات ویژه یادگیری استان البرز به عنوان دانش آموز مبتلا به اختلالات یادگیری مورد پذیرش قرارگرفته و تحت درمان بودند. گروه نمونه ازجامعه آماری اول شامل 480 دانش آموز پایه اول تا ششم ابتدایی شهرستان نظرآباد از استان البرز بودکه با استفاده ازروش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شدندو بامقیاس تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی و خرده آزمون استدلال ادراکی ازمقیاس هوشی وکسلرکودکان چهارموردآزمون قرارگرفتند. گروه نمونه از جامعه آماری دوم، شامل24 نفر از دانش آموزان مراکز آموزش وتوانبخشی مشکلات ویژه یادگیری شهرستان نظرآباد است که با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شدند و با مقیاس جامع تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی مورد آزمون قرار گرفتند. پایایی مقیاس ازطریق محاسبه آلفای کرونباخ، 0/81 و حساسیت، ویژگی و بهترین نقطه برش بالینی به ترتیب 0/71، 0/44 و 63/5بدست آمد. نتایج تایید کننده، روایی صوری، محتوایی، همزمان، تشخیصی و سازه و پایایی مقیاس محقق ساخته بود. براساس یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که مقیاس ساخته شده ازروایی وپایایی کافی برخوردار است ومی تواند به عنوان ابزاری معتبر برای تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی مورد استفاده قرار گیرد.

پژوهش حاضر فراخ نای ارقام را در بین کودکان اختلال یادگیری غیرکلامی و عادی مورد بررسی قرار داده است. طرح پژوهش از نوع علی-مقایسه ای بود و جامعه پژوهش را دانش آموزان مقطع ابتدایی پایه چهارم و پنجم تشکیل می دادند. برای این منظور، 60 دانش آموز مقطع ابتدایی با میانگین سنی بین 83/10 که تعداد 30 نفر دارای اختلال یادگیری غیرکلامی که از طریق مقیاس گلدستین غربال شدند به صورت نمونه گیری هدفمند دردسترس از مراکز اختلال یادگیری و 30 نفر دانش آموز عادی به صورت نمونه گیری تصادفی ساده در سال 1395 در شهر تهران انتخاب شدند و خرده مقیاس فراخ نای ارقام وکسلر کودکان بر روی آن ها انجام شد. نتایج حاصل از آزمون من ویتنی یو نشان داد که بین دو گروه کودکان اختلال یادگیری غیرکلامی و کودکان عادی تفاوت معناداری از لحاظ حافظه عددی مستقیم و حافظه عددی معکوس وجود دارد، بدین ترتیب که کودکان گروه عادی از لحاظ فراخ نای حافظه عملکرد بهتری نسبت به کودکان گروه اختلال یادگیری غیرکلامی دارند. هم چنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که کودکان عادی نسبت به کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی در سطح بالاتری از نظر نمره فراخ نای ارقام قرار دارند. معنی دار بودن تفاوت بین دو گروه کودکان اختلال یادگیری غیرکلامی و کودکان عادی از لحاظ فراخ نای ارقام هم در حافظه عددی مستقیم و هم در حافظه عددی معکوس شواهد روان شناختی خوبی را در تایید یافته های پژوهشی مربوط به نارسایی های حافظه کاری در حوزه نارسایی های تحولی از جمله اختلا ل های یادگیری غیرکلامی فراهم کند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر سطح توانایی نظریه ذهن و انواع رفتارهای اجتماعی کودکان دارای ناتوانی یادگیری غیرکلامی است. 32 نفر از کودکان دارای ناتوانی یادگیری غیرکلامی شهر تهران بر اساس آزمون هوش تجدیدنظر شده وکسلر WISC-Rو درجه بندی دانش آموزان مایکل باست؛ و به صورت در دسترس انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین گشتند. پرسش نامه نظریه ذهن تصاویر چشم (RMET)، و رفتارهای اجتماعی (SDQ) به عنوان پیش آزمون اجرا شد. سپس کودکان گروه آزمایش 12 جلسه در برنامه آموزش مهارت های اجتماعی شرکت کردند. مجددا همان پرسش نامه به عنوان پس آزمون برای همه افراد به اجرا درآمد. مقادیر پیش آزمون و پس آزمون با روش آماری تحلیل کوواریانس چندمتغیری مورد مقایسه قرار گرفت. یافته ها نشان دهنده افزایش معنادار نمرات نظریه ذهن و رفتارهای جامعه پسند؛ کاهش معنادار نمرات نشانه های هیجانی و مشکلات با هم سالان، کودکان گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل است. نمرات بیش فعالی و اختلال سلوک تغییر معناداری نداشته است. این یافته ها اثربخشی برنامه آموزش مهارت های اجتماعی کودکان دارای ناتوانی یادگیری غیرکلامی را بر نظریه ذهن و برخی از رفتارهای اجتماعی را مورد تأیید قرار می دهد.

مقدمه و اهداف: اختلال یادگیری غیرکلامی، اختلالی است که به واسطه نقص های حرکتی، بینایی فضایی و مهارت های اجتماعی در کودکانی با هوش طبیعی و زبان رشدیافته مشخص می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر حرکت بر جهت یابی، حافظه یادگیری، وضعیت شناختی و توجه کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی بود. مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع نیمه آزمایشی با اجرای پیش آزمون-پس آزمون می باشد. جامعه این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی شهرستان بافق بود که از این بین 30 دانش آموز به صورت در دسترس انتخاب شدند و به دو گروه نمونه و شاهد تقسیم شدند. ابزارهای این پژوهش شامل پرسشنامه عصب-روانشناختی کانرز، پرسشنامه گلدستاین و پرسشنامه رشد حرکتی اوزرتسکی بود. داده ها با روش تحلیل کوواریانس (انکوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که بعد از اجرای برنامه درمانی، در حافظه یادگیری، توجه و وضعیت شناختی کودکان گروه آزمایش بهبود حاصل شد (P<0/001). همچنین برنامه توانبخشی مبتنی بر حرکت بر جهت یابی کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی موثر بود (P<0/01). نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که برنامه توانبخشی مبتنی بر حرکت می تواند باعث بهبود وضعیت علایم عصب شناختی و جهت یابی کودکان دارای اختلال یادگیری غیرکلامی شود.

برنامه یکپارچگی حسی به عنوان یک روش جایگزین دارویی، تلاشی برای بهبود ظرفیت های حسی، حرکتی و شناختی افراد، توسط تمرینات و ارائه محرکهای هدفمند در جهت ارتقاء کارکردهای عالی ذهن می باشد. هدف از پژوهش حاضر، تعیین اثربخشی آموزش یکپارچگی حسی بر میزان مهارت های هوش غیرکلامی، توجه وعملکرد ریاضی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی می باشد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه مورد مطالعه شامل 40 نفر دانش آموز دختر و پسر دارای اختلال یادگیری ریاضی مقطع ابتدایی در دامنه سنی 11-9 شهرستان میانه در سال تحصیلی 97-96 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و با انتصاب تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایدهی شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون توجه و تمرکزd2، آزمون هوش غیر کلامی وکسلرکودکان، آزمون ریاضی ایران کی مت بوده است. نتایج بدست آمده نشان داد که استفاده از روش درمانی یکپارچگی حسی در شرکت کنندگان گروه آزمایش به نسبت گروه کنترل، تاثیر بیشتری بر میزان مهارت های هوش غیرکلامی، توجه تمرکز و عملکرد تحصیلی (05/0>P) دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی داشته است.

هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر آموزش روش مونته سوری بر کارکردهای عصب روان شناختی دانش آموزان مبتلا به اختلال های یادگیری غیرکلامی بود. چهار دانش آموز اول ابتدایی مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی بین سنین 7 سال و 3 ماه و 8 سال و 6 ماه که در دبستان نبی اکرم (ص) شهرستان بناب، در سال 99-98 در حال تحصیل بودند، براساس آزمون محقق ساخته عصب روان شناختی تشخیص اختلال های یادگیری غیرکلامی موحدی پور و همکاران (1398) انتخاب شدند. دانش آموزان با استفاده از طرح پژوهش تک آزمودنی با چندین خط پایه (ABA) به مدت 10 جلسه به صورت جداگانه، آموزش های روش مونته سوری را دریافت کردند. سه هفته پس از مداخله نیز مورد پیگیری قرار گرفتند. در نهایت داده های به دست آمده در مراحل خط پایه، مداخله و پیگیری، با استفاده از روش تحلیل دیداری نمودارها، روش درصد داده های ناهمپوش (PAND)، اندازه اثر و درصد بهبودی مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد آموزش روش مونته سوری موجب بهبود و افزایش کارکردهای عصب روان شناختی دانش آموزان مبتلا به اختلال های یادگیری غیرکلامی می شود.

زمینه و هدف: میزان شیوع نسبتا زیاد اختلال یادگیری ریاضی و وجود پیامدهای ناشی از آن که مبتلایان را نه تنها در دوران کودکی با دشواری های ویژه ای روبرو می سازد، که در اغلب موارد، هزینه های مادی و معنوی بسیاری را برای کودک، خانواده، و جامعه به دنبال دارد. برنامه توانبخشی شناختی مشتمل بر آموزش، ذخیره سازی، و پردازش مولفه های حافظه فعال افراد است. هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی برنامه آموزشی توانبخشی شناختی بر افزایش میزان مهارت های هوش غیرکلامی، توجه و تمرکز، و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی است. روش: روش: پژوهش از نوع شبه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون، پس آزمون با گروه گواه بود. نمونه مورد مطالعه شامل 40 دانش آموز دختر و پسر دارای اختلال ریاضی مقطع ابتدایی در دامنه سنی 11-9 شهرستان میانه در سال تحصیلی 97-96 بود که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه، جایدهی شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل آزمون توجه و تمرکز بریکن کمپ (2002)، آزمون هوش غیر کلامی وکسلرکودکان (ویرایش چهارم)، و آزمون ریاضی ایران کی مت (هومن، 1376) بوده است. بعد از اجرای پیش آزمون، مداخلات توانبخشی برای گروه آزمایش در 16 جلسه 60 دقیقه ای، هفته ای 2 بار و به صورت انفرادی انجام گرفت. در نهایت از هردو گروه آزمایش و گواه، پس آزمون گرفته شد. یافته ها: نتایج به دست آمد با روش: تحلیل کوواریانس نشان داد که استفاده از روش: توانبخشی شناختی در شرکت کنندگان گروه آزمایش بر میزان مهارت های هوش غیرکلامی (0/05>P، 4/859 F(1, 37)=)، میزان توجه و تمرکز (0/05>P، 95/956 F(1, 37)=)، و عملکرد تحصیلی (0/05>P، 66/227 F(1, 37)=) دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ریاضی، تاثیر معناداری را به دنبال داشته است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج به دست آمده در این مطالعه، برنامه آموزشی توانبخشی شناختی با استفاده از برنامه های تمرینی جذاب که به صورت بازی و سلسله مراتبی طراحی شده بود، توانسته است بخش های مورد نظر مغزی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری را در زمینه های توجه و تمرکز، عملکرد تحصیلی و هوش غیر کلامی، تحریک و تقویت کرده و موجب ارتقاء عملکرد ذهنی و کارایی تحصیلی آنها شود.

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه تحول زبان کودکان دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی با کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی بود. جامعه پژوهش حاضر شامل کل‍یه دانش آموزان دختر و پسر دارای اختلالات یادگیری شهر شیراز در سال تحصیلی 91-1390 بود. نمونه این پژوهش 30 دانش آموز دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی و 34 دانش آموز دارای اختلالات یادگیری کلامی مراکز مشکلات یادگیری شیراز بودند. آزمون تحول زبانTold  اجرا شد. نتایج تحلیل واریانس دو طرفه نشان داد بین کودکان دارای اختلالات یادگیری غیرکلامی با کودکان دارای اختلالات یادگیری کلامی در مقیاس تحول زبان تفاوت معناداری وجود دارد. با این حال، بین دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود ندارد. می توان نتیجه گرفت که تشخیص اختلالات یادگیری کلامی و غیرکلامی با استفاده از نیم رخ نمرات استانداردتحول زبان Told امکان پذیر بوده، پس استفاده از این مقیاس توصیه می شود.